OKUMA ÖNERİLERİ
1. Temel Başvuru Kitapları
İslam, psikoloji ve psikoterapi alanıyla ilgili okuma yapmak isteyen araştırmacılar ve uygulayıcılar için temel ve ileri kaynaklardan oluşan okuma listemizi aşağı bulabilirsiniz.
- İslam düşüncesi ve psikolojiye dair temel meseleler için:
İslam Düşüncesinde Psikoloji ve Psikoterapi: Sağlam Temeller ve Yeni Ufuklar - İslam ve psikolojiye dair yöntem tartışmaları için:
Psikoloji Tarihini Yeniden Düşünmek (özellikle I. Kısım: Psikoloji ve Psikoterapi Çalışmalarında Yöntem ve Yaklaşımları Yeniden Düşünmek ve III. Kısım: Gelecek Çalışmalar) - İslam ve psikoterapi çalışmaları için:
Psikoterapi ve Ötesi
Bu üç kitap, PPAD bünyesinde yürütülen İslam, psikoloji ve psikoterapi çalışmaları açısından temel başvuru kaynakları olarak önerilmektedir.
2. Makale Önerileri
Yayınlanmış olan makalelerimizi okuyarak çalışmaların güncel ve pratikteki karşılıklarını görebilirsiniz. Makaleler hem güncel İslam, psikoloji ve psikoterapi literatürüne ışık tutmakta hem de özgün teorik ve pratik katkılarımızı içermektedir. Makaleler dört grupta toplanmaktadır:
- Dini ve Kültürel Duyarlı Çalışmalar
Bu gruptaki makalelerde uygulanan müdahaleler sırasında danışanın değerlerine saygılı ve hassas yaklaşmak ve onun kendi istediği şekilde bu değerlere uygun bir yol bulmasına yardımcı olmak hedeflenmiştir. Örneğin dini konsültasyon almasına yardımcı olmak kültürel ve dini açıdan duyarlı uygulamalar arasındadır. - Dini ve Kültürel Entegratif Çalışmalar
Bu gruptaki makalelerde uygulanan müdahaleler sırasında terapistin baştan hazırlayarak ya da süreç içinde karar vererek dini bilgileri kullanması esastır. Örneğin bilişsel yeniden yapılandırma için ayet ve hadisler, davranışsal aktivasyon için salih amelleri artırmak vb. kültürel ve dini entegre uygulamalar arasındadır. - Özgün Psiko-ontoloji Çalışmaları
Bu gruptaki makalelerde uygulanan müdahaleler sırasında terapistin bilişsel davranışçı terapinin komponentleri dışında insanı açıklayan komponentler kullanması (kalp gibi) ile hastalığın nedenlerini ve iyileşmesini bu komponentler üzerinden açıklaması ve müdahale etmesi esastır. - Diğer
Yayınlanan diğer çalışmalar.
| Grup | Makaleler |
| 1. Dini ve Kültürel Duyarlı Çalışmalar | Işık, Y., & Toprak, T. B. (2025). “Worship is not merely about form”: Religiously integrated cognitive behavioral therapy in a case of scrupulosity. International Journal of Cognitive Behavioral Therapy, 1–30. https://doi.org/10.1007/s41811-025-00262-3 Özçelik, H. N., & Toprak, T. B. (2025). “In search of truth?” Integrating religious consultation into CBT to address ambivalence: A Case Study. Clinical Case Studies, 15346501251369115.https://doi.org/10.1177/15346501251369115 |
| 2. Dini ve Kültürel Entegratif Çalışmalar | Toprak, T. B. (2024). Rethinking cognitive psycho-education -4T model- in the psychotherapy of religious obsessive-compulsive disorder: Report of three resistant cases. Spiritual Psychology and Counseling, 9(1), 75–105. https://doi.org/10.37898/spiritualpc.1319545 Çetiner, N., Toprak, T.B. CBT integrated with the 4T psychoeducation model for Muslim scrupulosity: A case study. Int. J. Cogn. Behav. Ther. (2025). https://doi.org/10.1007/s41811-025-00258-zIşık, H. R., & Toprak, T. B. (2024). Case report: Recovery from sexual assault: A religion-adapted cognitive behavioral therapy for a woman sexual assault survivor. European Journal of Trauma & Dissociation, 8(3), Article 100441. https://doi.org/10.1016/j.ejtd.2024.100441Toprak, T.B., Özçelik, H.N. & Işık, H.R. Effectiveness of religiously adapted brief cognitive-behavioral therapy in reducing post-traumatic stress disorder symptoms after an earthquake: A Quasi-experimental study*. Int. J. Cogn. Behav. Ther. 18, 359–380 (2025). https://doi.org/10.1007/s41811-025-00232-9 Toprak, T. B., Özçelik, H. N., & Işık, H. R. (in press). A brief religious-adapted CBT intervention for ASD after Kahramanmaraş earthquake. Toprak, T. B. (2022). Dini içerikli psiko-eğitim eklenmiş bilişsel davranışçı grup psikoterapisinin dini içerikli obsesyon ve kompulsiyonları olan hastalardaki etkililiği (Doktora tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Tez No. 719272). |
| 3. Özgün Psiko-ontoloji Çalışmaları | Toprak, T. B. (2025). Rethinking psycho-ontology in the context of Ilm an-Nafs (the study of self by Muslim scholars) and clinical applications. Spirituality in Clinical Practice, 12(2), 238–266. https://doi.org/10.1037/scp0000390Karakan, B. (2023). Dini içerikli psiko-eğitimin dini içerikli obsesyon ve kompulsiyonlar üzerindeki etkililiği: Vaka çalışması (Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Tez No. 900527). |
| 4. Diğer | Toprak, T. B., & Özçelik, H. N. (2024). Psychotherapies for the treatment of scrupulosity: A systematic review. Current Psychology, 43(26), 22361–22375. https://doi.org/10.1007/s12144-024-06040-2 |
